Του Δρα. Δημήτρη Κουζέλη
Με την πρωτοφανή από άποψη εμβάθυνσης,ακρίβειας, ποιότητας της επιχειρηματολογίας, αλλά και έκτασης, απόφαση ασφαλιστικών μέτρων 151/2023, το Πολυμελές Πρωτοδικείο Αθηνών αναδεικνύει το παντελώς άγνωστο επάγγελμα του Patent Attorney (Συμβούλου Ευρεσιτεχνίας) στη χώρα μας και ανοίγει προοπτικές για νέους επιστήμονες.
Η εν λόγω απόφαση αφορά υπόθεση στην οποία ένας κάτοχος Ελληνικού Διπλώματος Ευρεσιτεχνίας προσέφυγε στη δικαιοσύνη κατά ενός ανταγωνιστή του, ισχυριζόμενος ότι ο εναγόμενος παραβιάζει τα δικαιώματά του που απορρέουν κυρίως από ένα Ελληνικό Δίπλωμα Ευρεσιτεχνίας, και δευτερευόντως από άλλα Διπλώματα, παράγωγα του πρώτου. Ο εναγόμενος, είναι και αυτός κάτοχος ενός Διπλώματος Ευρεσιτεχνίας, διαφορετικού από αυτό του πρώτου και κατασκευάζει ένα αντικείμενο (μηχανισμό), σύμφωνα με το δικό του Δίπλωμα Ευρεσιτεχνίας.
Η υπόθεση θα παρουσίαζε μικρή τεχνική δυσκολία για έναν ειδικό, στην προκειμένη περίπτωση Μηχανολόγο Μηχανικό ή Φυσικό, ο οποίος θα έπρεπε απλώς να συγκρίνει κατά πόσο οι δύο προς σύγκριση μηχανισμοί ακολουθούν τις ίδιες ή παρόμοιες αρχές, αν λύνουν το ίδιο τεχνικό πρόβλημα και αν η λύση του προβλήματος είναι ταυτόσημη. Κυρίως, η υπόθεση παρουσιάζει δυσκολία κατανόησης όσο αφορά την ισχύ των πατεντών (διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας) και την έκταση προστασίας που παρέχουν: Ποιος κατέθεσε αίτηση; Πότε; Σε ποιες δικαιοδοσίες; Περιλαμβάνεται η Ελλάδα στις δικαιοδοσίες αυτές; Μπορεί ο αιτών να αντλήσει δικαίωμα προτεραιότητας; Έχουν πληρωθεί όλα το οφειλόμενα τέλη; Οι αξιώσεις είναι σαφείς και πλήρεις; Έχουν εξεταστεί οι αιτήσεις; Από ποιο Γραφείο; Έχουν περιοριστεί οι αξιώσεις μετά από την εξέταση; Ποιο είναι το τελικό εύρος των αξιώσεων; Οι νέες αξιώσεις παραβιάζονται; Και πολλές άλλες, πιο εξειδικευμένες ερωτήσεις.
Το δικαστήριο με μία πρώτη μη οριστική απόφαση όρισε αρχικά δύο Μηχανολόγους Μηχανικούς από τον κατάλογο του ΤΕΕ ως πραγματογνώμονες, οι οποίοι αφενός θα γνωμοδοτούσαν ως προς το τεχνικό σκέλος της υπόθεσης, το οποίο σίγουρα εμπίπτει στο τεχνικό τους υπόβαθρο, θα έπρεπε όμως ως προς τα ανωτέρω ερωτήματα, τα οποία ο εναγόμενος θεώρησε ότι μόνο ένας εξειδικευμένος Σύμβουλος Ευρεσιτεχνίας (patent attorney) είναι σε θέση να απαντήσει. Έτσι, ο εναγόμενος κατέθεσε αίτηση για αντικατάσταση πραγματογνώμονα επιχειρηματολογώντας γιατί οι διορισθέντες πραγματογνώμονες δεν ήταν κατάλληλοι για να απαντήσουν στα ερωτήματα που έθεσε το δικαστήριο.
Το Πολυμελές Πρωτοδικείο Αθηνών έκανε δεκτή την αίτηση, υιοθετώντας πλήρως την επιχειρηματολογία του εναγόμενου και αποφάσισε να ορίσει δύο Μηχανολόγους Μηχανικούς, όχι πλέον από τη λίστα του ΤΕΕ, αλλά από τη λίστα των εννέα (9) Συμβούλων Ευρεσιτεχνίας, οι οποίοι έχουν πιστοποιηθεί από το Ευρωπαϊκό Γραφείο Διπλωμάτων Ευρεσιτεχνίας (European Patent Office), κατόπιν τριετούς εκπαίδευσης και επιτυχίας στην εξέταση European Qualifying Examination (EQE).
Για πρώτη φορά στην Ελλάδα αναγνωρίζεται στην πράξη ο θεσμός του Συμβούλου Ευρεσιτεχνίας και τονίζονται οι εξειδικευμένες γνώσεις του, οι οποίες είναι ιδιαίτερα πολύτιμες στη διαλεύκανση υποθέσεων παραβίασης δικαιωμάτων των Διπλωμάτων Ευρεσιτεχνίας. Η απόφαση αυτή αναβαθμίζει το παντελώς άγνωστο επάγγελμα στη χώρα μας και ανοίγει προοπτικές για νέους επιστήμονες. Με εννέα (9)μόνο πιστοποιημένους Συμβούλους, όπως ήδη αναφέρθηκε, η Ελλάδα καταγράφει σημαντική υστέρηση, καθώς είμαστε προ-τελευταίοι στη πολύ ευρεία λίστα των 39 κρατών-μελών του Ευρωπαϊκού Γραφείου, με τελευταία τη γείτονα Τουρκία.
Εκτός της ανωτέρω εξειδικευμένης υπηρεσίας πραγματογνώμονα, ο Σύμβουλος Ευρεσιτεχνίας αποτελεί κυρίως έναν σημαντικό κρίκο στην αλυσίδα της καινοτομίας. Η κατοχύρωση της Διανοητικής Ιδιοκτησίας μιας καινοτόμου ιδέας είναι ιδιαίτερα σημαντική για την εμπορική εξέλιξη ενός προϊόντος, διότι μόνο έτσι το καινοτόμο προϊόν θα μπορέσει να ξεχωρίσει από τον ανταγωνισμό, να πωληθεί με μεγαλύτερα περιθώρια κέρδους και να αυξήσει και την κερδοφορία και την αξία της εταιρείας.
Για την προετοιμασία και την κατάθεση μιας αίτησης Διπλώματος Ευρεσιτεχνίας, ο Σύμβουλος Ευρεσιτεχνίας έχει την ευκαιρία να συζητήσει τους εφευρέτες για το τεχνικό περιεχόμενο της εφεύρεσης, γεγονός που συμβάλλει στην καλύτερη δυνατή κατανόηση της πατέντας, άρα, ισχυρότερη προστασία των δικαιωμάτων. Στη συνέχεια, λαμβάνοντας υπόψιν τις προσδοκίες του εφευρέτη αλλά και της δυναμικής της Ευρεσιτεχνίας, ο Σύμβουλος καθοδηγεί τον εφευρέτη/καταθέτη προκειμένου να χαράξουν την στρατηγική που θα τους οδηγήσει στην καλύτερη δυνατή προστασία της εφεύρεσης με το μικρότερο κόστος, συντάσσει την αίτηση για Δίπλωμα Ευρεσιτεχνίας (πατέντα), την καταθέτει και την υποστηρίζει σε ένα πρώτο Γραφείο Πατεντών, όπως το Ευρωπαϊκό Γραφείο Διπλωμάτων Ευρεσιτεχνίας (ΕΡΟ), επεκτείνει την προστασία και σε κάθε άλλο Γραφείο ανά τον κόσμο, όπου ο εφευρέτης έχει εμπορικό ενδιαφέρον, αποτιμά την αξία ενός χαρτοφυλακίου μιας εταιρείας η οποία έχει πατέντες στην κατοχή της (due diligence), συμβουλεύει επιχειρήσεις σε περιπτώσεις διενέξεων και πολλά άλλα. Πρόκειται για ένα πολύ ενδιαφέρον επάγγελμα, ιδιαίτερα χρήσιμο στο οικοσύστημα καινοτομίας.
Η βαρύτητα κάποιων δικαστικών αποφάσεων ξεπερνά τα όρια της δικαστικής αίθουσας. Κάποιοι δικαστές αναβαθμίζουν στην πράξη την Ελληνική Δικαιοσύνη.
* Ο Δημήτρης Κουζέλης είναι European Patent Attorney, πρώην Διευθυντής στο European Patent Office, συνιδρυτής της Intellex, εκπρόσωπος του ΣΕΒ στην Business Europe, μέλος του ΤΕΣ Καινοτομία και Διανοητική Ιδιοκτησία, Πρόεδρος της Επιτροπής Διανοητικής Ιδιοκτησίας του ICC-Hellas.
